چکیده جنگ و نبرد و نحوه جنگیدن درطول تاریخ زندگی بشر متداول بوده است و به یک مقطع و مکتب و کشور خاص اختصاص ندارد. این نبرد تا زمانی که حق و باطل وجود داشته باشد، ادامه خواهد داشت. در دین اسلام و کشورهای اسلامی نیز بر اساس اصطکاک با دیگر مکاتب و کشورها رواج داشته حتی در صدر اسلام بت پرستان وملحدین با پیامبر رحمت که تمام فعالیتش برای اتحاد انسانها بود، جنگ می‌کردند. غزوات و سریه‌های زمان پیامبر(ص) بر این اساس بود. نحوه جنگ یاران پیامبر با دیگران معمولاً فرق داشت محوریت جنگ مسلمانان فرق می‌کرد. آنان با تأثیر پذیری ازدین، معنوی بارمی آمدند، تمام حرکاتشان رضایت الهی بود و جنگ آخرین راه بود. نبرد علوی وعاشورایی نیز اگر در قالب نبرد نامتقارن نمود داشته باشد، در واقع ادامه دهنده این نظریه است. تأثیرپذیری رزمندگان اسلام ازدین ومذهب آنان را مقاوم و معنوی بارمی‌آورد. آمریکا و هیچ قدرت دیگری نمی تواند حرکت شتابنده معنویت اسلامی را در دنیا مهار کنند بلکه این معنویت الهی است که رزمندگان اسلام را از پاره‌های آهن محکم‌تر نموده، بالتَّبع حق خود را از استکبار جهانی مطالبه می‌کنند و برای به دست آوردن آن کوتاه نمی آیند. نبرد نامتقارن را نباید مختص به تاریخ امروزبدانیم. همواره درجنگها درعین تقارن از روش نامتقارن نیزبهره برداری می‌کردند. نوع نبردنامتقارن با توجه به مکتبها ی مختلف باهم فرق داشته اند. در مکتب اسلام نیز نبرد نامتقارن وجود داشته است. سینة سربازان اسلام مالامال از معنویت اسلامی و الهی است، بصیرت سرباز اسلامی از معنویت اسلامی منتزع می‌گردد. کلید واژه‌ها: معنویت، نبرد نامتقارن، سپاه و نبرد نامتقارن، سپاه و معنویت مقدمه تفاوت بنیادین حکومت دینی بادیگرحکومتها دربرگزاری آیین های دینی وحاکمیت ظواهر و مظاهرنیست.بلکه تفاوت جوهری رابایستی درتعالی ومعنویت واخلاق جست و جوکرد. پیامبراسلام علاوه ازموهبت آسمانی اسلام، رفاه و امنیت را نیز برای مردم عرب به ارمغان آورد. شاخصه اصلی جامعه نبوی، ارتقای انسانی وایمانی آحادآن بود که درپر تومعنویت اسلام وحکومت اسلامی راه دراز را از جاهلیت به سوی علم وفضیلت پیمودند.اعراب متفرق توانستند با تمسک به برخی مسائل دینی قدرتهای زمانه را شکست دهند. از نظر اسلام وجود نیروهای مسلح ونقش آنان برای حفظ مسلمانان ورهایی ستمدیدگان ضروری است وفرمان « ... و اعدوا لهم مااستطعتم من قوه و من رباط الخیل...» ناظر به همین نگرش است نگرشی که ازتسلیم دربرابرمتجاوزبرحذرمی دارد وبه ایستادگی در برابر زور و پاسخ دندان شکن به مهاجمان را فرمان می‌دهد. اساساً دراین رویکرد دفاع نظامی وجهاد، مقدس و ستوده و نشانه دین ومحک ایمان است وجهاد در راه خدا بر ترین عبادات به شمار می‌رود سپاهیان مسلمان ازخود آنان برآمده اند ودردل آنآنجای دارند ونه تنها ابزارسرکوب آنان نیستند که به گفته مولای متقیان حضرت علی(ع) نیروهای نظامی دژهایی استوار برای پناه دادن به مردم و پناهگاه تسخیرناپذیرآنان هستند.

مقدمه

"جنگ ناهمگون"(2)، به مفهوم بکارگیری رویکردهای غیرقابل پیش بینی یا غیرمتعارف، برای خنثی ساختن یا تضعیف قوای دشمن و بهره برداری از نقاط آسیب پذیر آن، از طریق به کارگیری فناوری های غیرقابل انتظار یا روش های مبتکرانه است.همان گونه که جنگ ناهمگون در راهبردهای سیطره جویانه غرب مطرح شده و مقبولیت یافته، ایران نیز صیانت از تمامیت ارضی و استقلال سیاسی خود را در پرتو "دفاع ناهمگون"(3) قرار داده است.

برای نخستین بار، مفهوم جنگ نامتقارن و در چارچوب آن تهدید نامتقارن، در گزارش چهارسالانه دفاعی آمریکا، در سال 1997 استفاده شد و دانشگاه دفاع ملی ایالات متحده، در برآورد راهبردی سالانه خود در سال 1998 فصل کامل را به تهدیدات نامتقارن اختصاص داد. افزون بر این، نومحافظه کاران در طرح قرن جدید آمریکا، مفهوم تهدیدات نامتقارن را مورد بازبینی و ارزیابی مجدد قرار دادند.(4)

وقتی قابلیت منابع انسانی و مادی دو کشور با یک دیگر تناسب نداشته و با یک دیگر قرینه، و دارای منافع حیاتی متضاد باشند؛ کشور ضعیف تر، در سیاست های بازدارنده خود، از دکترین دفاع نامتقارن استفاده می کند؛ برای مثال شیوه مبارزاتی جمهوری اسلامی ایران برای پیشگیری یا کاهش آسیب های احتمالی ناشی از حمله ایالات متحده، یا شیوه مبارزاتی حزب الله لبنان و حماس در برابر ارتش منظم و کلاسیک رژیم صهیونیستی، بر آموزه های دفاع نامتقارن استوار است.

مهم ترین شاخص های مدیریت منابع انسانی در دفاع نامتقارن عبارت است از:

-پرهیز از قرینه سازی با نقاط قوت دشمن،

-ایمان و اعتقاد کامل به آرمان و هدف،

-بهره گیری از تجهیزات سبک و قابل حمل،

-اختیار تصمیم گیری در کوچک ترین واحد نظامی،

- توجه ویژه به ابعاد روانی، عمومی و بسیج نیروها ،

- دستیابی به اهداف راهبردی با استفاده از منابع کم و تأکید به اصل کمترین هزینه در مقابل بیشترین بهره ،

-آشنایی با اصول جنگ های چریکی و پارتیزانی،

-مقاومت در براب شرایط ضعف یا تأخیر در کمک های ستادی ،

-برخورداری از پشتوانه مردمی برای تداوم مقاومت،

-روحیه بالا در برابر آفندهای عملیات روانی دشمن.